Hvað kemur í staðinn fyrir gengistrygginguna?

Margir virðast trúa því að gengistryggðu lánunum verði breytt þannig að gengistryggingin verði bara felld niður og eftir standi óverðtryggð lán með 2-3% vöxtum, sem verðbólgan muni éta upp.

Púkinn telur þetta tæplega raunhæfar væntingar.

Lögfræðingar lánafyrirtækjanna munu væntanlega vísa til þess að heimilt er að breyta samningum eftirá séu þeir augljóslega ósanngjarnir og einföld niðurfelling gengisbindingarinnar væri augljóslega ósanngjörn fyrir lánveitandann, þar sem lántakandinn myndi ekki einu sinni endurgreiða raunverðmæti lánsins.

Það er hins vegar ekki alveg svo einfalt að lánafyrirtækin geti einhliða breytt skilmálunum en Alþingi getur hins vegar sett lög um hvað skuli koma í stað gengisbindingarinnar.

Alþingi er hins vegar milli steins og sleggju.  Verði lánunum t.d. breytt í óverðtryggð lán með breytilegum vöxtum, eða verðtryggð lán (miðað við íslenska vísitölu),  með föstum vöxtum ofaná, munu margir lántakendur uppgötva að staða þeirra batnar í raun lítið (og háð því hvenær lánið var tekið og til hversu langs tíma, gætu jafnvel einhverjir tapað á breytingunni). Stjórnvöld myndu verða sökuð um að ganga erinda fjármálafyrirtækjanna og mörg málaferli gætu farið af stað.

Geri Alþingi ekkert mun mikil óvissa verða ríkjandi mánuðum saman og stjórnvöld sökuð um að sinna ekki skyldu sinni.

Láti Alþingi hins vegar lánin standa óverðtryggð með lágum vöxtum munu þýsku bankarnir og aðrir þeir sem lánuðu fjármögnunarfyrirtækjunum væntanlega höfða skaðabótamál.  Það mun einnig koma upp óánægja hjá þeim sem gerðu sér grein fyrir áhættunni við að taka gengisbundin lán, en héldu sig við venjuleg verðtryggð lán í íslenskum krónum.

Fólkið sem sýndi varkárni og forðaðist þá fáránlegu áhættu sem fólst í því að taka gengisbundin lán yrði allt í einu í mun verri stöðu en þeir sem tóku áhættuna - þessi hópur myndi væntanlega krefjast leiðréttinga á sínum málum.

Púkinn spáir því langvinnum málarekstri og að þegar upp verður staðið verði það aðallega lögfræðingarnir sem muni græða á þessu öllu saman.

Sleppa ekki frá skuldunum

Athugasemdir

[Sigurður Hlynur Snæbjörnsson, 17.6.2010 kl. 17:06]

Eru lánin ekki bara orðin ógild þannig að þau verði bara að endurgreiða nú þegar.

[Steinar Immanúel Sörensson, 17.6.2010 kl. 17:54]

Það er óheimilt skv lögum að setja verðtryggingu á þessi lán, þarna var um lögbrot að ræða af hálfu fyrirtækjanna sem lánuðu og ætluðu sér að græða stórlega á almenningi - ég segi í fangelsi með yfirmennina

[Púkinn, 17.6.2010 kl. 18:38]

Það var enginn neyddur til að taka þessi lán.  Þeir sem tóku þau hefðu átt að gera sér grein fyrir áhættunni - en veðjuðu á að yfirvofandi fall krónunnar yrði ekki meira en svo að lægri vextirnir myndi skila betri útkomu til lengri tíma litið.

Lánafyrirtækin högðuðust í raun ekkert meira á þessum lánum en hefðbundnum íslenskum verðtryggðum lánum - hagnaðarvonin var fyrst og fremst hjá lántakendum.

Hvað það varðar að breyta lánunum í verðtryggð lán, þá geta lánafyrirtækin ekki gert það einhliða - þetta á eftir að velkjast milli Alþingis og dómstóla um nokkurn tíma.

Það er síðan allt annað mál að þetta er enn eitt dæmið um hve gjörsamlega óhæft Fjármálaeftirlitið var.....

[Magnús Orri Einarsson (IP-tala skráð) 17.6.2010 kl. 19:16]

Væntanlegt skaðabótamál væri aðeins hægt að höfða á hendur þrotabúum og stjórnendum gömlu bankana og eignaleigufyrirtækjanna. Enda eru þeir lögbrjótarnir en ekki lántakendur.

En tek undir það að þessu er alls ekki lokið.

[Steinar Immanúel Sörensson, 17.6.2010 kl. 19:37]

Þegar ég tók mitt lán hjá AVANT bað ég um að fá að hafa það í íslenskum krónum, um það var mér neitað og sagt að þeir lánuðu ekki þannig

[Guðlaugur Hermannsson, 17.6.2010 kl. 23:56]

Það er eitt mikilvægt atriði í þessu öllu og það er að launin voru óverðtryggð eins og þessi lán eru að breytast í. Það má með sanni segja að hagur lántakanda hefur ekki orðið betri við þennan dóm heldur eins og hann hefði orðið ef allt væri verðtryggt/gengistryggt Þ.E.A.S launin verðtryggð og lánin gengistryggð. Þá væri samræmi í hag lánveitandans og hag lántakandans.

[Jón Magnús, 18.6.2010 kl. 00:33]

Friðrik, ég tek að hluta undir pælingar þínar um þessi lán og hvernig þau verða hugsanlega gerð upp en mér finnst þú skauta fram hjá því að stór hluti almennings er fórnarlömb fjárglæpamanna.  Þótt að þeir lántakendur sem tóku gengistryggð lán hafi flestir gert sér grein fyrir áhættunni (að lánin gætu t.d. hækkað um allt að því 50%) þá gátu þeir ekki gert sér grein fyrir því að bönkunum væri stjórnað að glæpamönnum sem ætluðu sér að koma öllu hér í kalda kol og væru í raun algjörlega sama um þá sem voru í viðskiptum við þá.

Mér sýnist samt á öllu að ríkið muni gera eitthvað - á ekki að bíða eftir því og sjá hvað gerist eftir það.

[Gunnar Heiðarsson, 18.6.2010 kl. 00:41]

Það má ekki gleymast í þessari umræðu að lánafyritækin voru dæmd fyrir að fara ekki eftir lögum. Þetta vissu, eða áttu að vita, forsvarsmenn þessara fyrirtækja strax árið 2001. Samt ákváðu þau að bjóða upp á slík lán. Dómurinn er einfaldlega að dæma þau sek fyrir þetta.

Hvort önnur trygging eigi að koma í staðinn er glórulaus hugsanaháttur, þessi fyrirtæki voru vísvitandi að brjóta lög og eiga að gjalda fyrir það!

Hvort erlendar lánastofnanir sem þessi fyrirtæki eru í samráði við fari í mál verður að koma í ljós, en þær geta eingöngu farið í mál við lánastofnanirnar sjálfar, það er meðan ríkið skiptir sér ekki af dómi hæstaréttar. Ef stjórnvöld fara að skipta sér af þessum dómi gæti verið að ábyrgðin færðist á þau.

Það er einnig spurning hversu stór hluti þessara lána eru í raun í erlendri mynt, það er einnig spurning hvort ekki var gert ráð fyrir þessu þegar lánasöfnin færðust á nýju bankana eftir hrunið. Að minnst kosti voru stjórnvöld vöruð við að svona gæti farið, áður en bankarnir voru einkavæddir aftur og fullyrti fjármálaráðherra þá að tekið væri tillit til þessa.

[Sigurður Sigurðsson, 18.6.2010 kl. 01:16]

Eitt sem stingur mig við annars ágætt blogg er þetta skaðabótamál. Á hendur hverjum ættu kröfuhafar að höfða mál. Tæplega á hendur íslenska ríkinu þvi að það er ekki aðili að málinu. Eiga þeir að fara í mál við lánveitendur, eru þeir þá ekki að fara í mál við sig sjálfa því þeir eiga þessar fjármálastofnanir í raun.

Á hvaða forsendum ættu eignaleigufyrirtæki að geta krafist þess að önnur verðtrygging komi til. Samingarnir standa með höfuðstól og vaxtakjörum en án gengisviðmiðs. Skil ekki þessa umræðu um verðtryggingu á ólöglega gerninga. 

Fjármálafyrirtækin kokkuðu upp þessa samninga og klúrðuðu þeim. Þau verða því að bera tjónið. 

[Sigurður Haukur Gíslason, 18.6.2010 kl. 09:29]

Veit einhver heildarupphæð á þessum lánum sem fyrirtækin lánuðu? Einn milljarður, tugur eða hundrað?

Og geta fyrirtækin borgað þetta til baka? Lýsa þau sig ekki bara gjaldþrota og enginn fær neitt?

[Púkinn, 18.6.2010 kl. 18:36]

Varðandi athugasemd 9 um skaðabótamálin, þá gætu þeir t.d. haldið því fram að Fjármálaeftirlitið hafi brugðist syldu sinni, með því að láta þessa fjármálagerninga viðgangast án athugasemda, og með þeirri vanrækslu skapað skaðabótaábyrgð.

[Billi bilaði, 23.6.2010 kl. 16:23]

Þessi pistill tekur ekki neytendavernd með í reikninginn, heldur reiknar með að allir samningar séu gerðir af jafnstæðum aðilum.