Atgervisflóttinn frá FME.

Ein ástæða þess að FME sinnti ekki skyldu sinni var skortur á hæfu fólki.  Einhverjir starfsmenn fluttu sig yfir til bankanna, enda ekki skrýtið þar sem þeir gátu þannig tvöfaldað laun sín.

Lág laun hjá EME (og engar bónusgreiðslur eins og bankarnir buðu) gerðu það að verkum að FME var einfaldlega ekki samkeppnishæft um starfsfólk.

Stofnunin var undirmönnuð á þeim tíma sem verkefnum hennar fjölgaði stöðugt vegna aukinna umsvifa í íslenska fjármálakerfinu og stofnunin hafði hvorki mannafla né getu til að sinna skyldu sinni.

Enginn tími var aflögu til að fara ofan í saumarnar á hlutum eins og gjaldeyrislánunum - aðeins var sinnt mest aðkallandi kærumálum og öðru slíku.

Þetta var ein af mörgum ástæðum þess að svo fór sem fór.

FME skoðaði aldrei gengislánin

Athugasemdir

[Vendetta, 26.6.2010 kl. 12:28]

Ég komst að því fyrir áratug síðan, að allir íslenzkir embættismenn eru duglausir.

[Kristinn Snævar Jónsson, 26.6.2010 kl. 12:41]

Það mætti halda að þú sért starfsmaður FME eða fyrrverandi starfsmaður þess. Þetta sem þú tínir til þeim til varnar eru ekki haldbær rök.
En, þú talar e.t.v. vísvitandi í öfugmælum og þá skil ég kaldhæðnina sem að baki liggur.

Því miður held ég að starsmenn FME, a.m.k. þeir sem voru sagðir starfa þar og stjórna fyrir bankahrun haldi að þetta séu haldbær rök sem afsaki þá af öllum yfirsjónum sínum og syndum. Með þessari frétt er enn að koma á daginn að það sem fram fór innan FME fyrir bankahrunið hafi einmitt verið ekkert annað en yfirsjón.

Allir læsir menn sjá strax á lögunum um bann við gjaldeyristengingu lána að slík tenging er ólögleg.
Það hlýtur að hafa verið og vera algjör lágmarkskrafa að starfsmenn FME væru og séu kunnugir þeim lagagrunni sem eftirlitið átti og á að starfa eftir.
Það hefði ekki verið nema dagsverk að rita greinargerð um lögbrot bankanna í þessum efnum og leggja inn opinbera kæru. Eða senda viðskiptaráðherra ábendingu um málið úr því að hann/hún gerði ekkert í málinu af eigin frumkvæði eins og ráðherra ber að gera.

Ástæðan fyrir því að starfsmenn FME gerðu það ekki getur því ekki verið önnur en sú að þeir hafi alls ekki sinnt starfi sínu og komist upp með það, eða verið bannað að gera það, ef við útilokum að þetta hafi verið helberir heimskingjar sem vissu ekki til hvers þeir voru á launum hjá eftirlitinu.

[Púkinn, 26.6.2010 kl. 12:53]

Mér sýnist þú nú heldur betur hafa misskilið orð mín.  Ég er alls ekki að verja FME - heldur að benda á að vandamálið var ekki stofnunin sem slík, heldur hæfileika- og þekkingarlleysi starfsmannanna.

Bankarnir hreinsuðu út flesta bestu starfsmannanna og þeir sem sátu eftir voru einfaldlega ekki færir um að sinna verkinu.

 Ég sé ekki hvernig það er hægt að túlka það sem vörn fyrir nokkurn að segja hann ófæran um að sinna störfum sínum.

[Marinó G. Njálsson, 26.6.2010 kl. 13:07]

Ég tek nú undir þennan skilning Friðriks á aðstæðum FME, en það er samt ekki gild ástæða fyrir því að stofnunin sinnti ekki sinni eftirlitsskyldu.

Reynsluleysi er gild ástæða fyrir því að skilja ekki málsástæður, en það leysir FME ekki undan þvi að gegna hlutverki sínu.  Íslensku embættismannakerfi var viss vorkunn á þessum árum, að í hvert sinn sem embættismaður sendi fjármálafyrirtæki fyrirspurn eða óskaði eftir fundi, þá mætti honum ókleifur veggur lögfræðinga (orð Elínar Jónsdóttur, forstjóra Bankasýslu ríkisins í viðtali við Morgunblaðið) eða viðkomandi var keyptur með hraði yfir í fjármálafyrirtækið.  Nýr aðili tók við málinu og hvern hitti hann fyrir hjá fjármálafyrirtækinu?  Jú, starfsmanninn sem hafði verið keyptur yfir og vissi allt um veikleika og styrkleika rannsóknar kerfisins/FME.

Ég get ekki annað en velt því fyrir mér hvers virði samviska er, en ég held að mjög margir fyrrverandi starfsmenn FME ættu að velta því fyrir sér.  Þeir verða nefnilega því miður að sitja uppi með það, að þeir vissu af brotum fjármálafyrirtækjanna en létu að því mér virðist af m.a. ummælum Jónasar Fr. Jónssonar, kaupa sig til þagnar.  Ég held að þetta hljóti að vera verðugt rannsóknarefni fyrir saksóknar hvort sérstakan eða efnahagsbrota.

[Dingli, 26.6.2010 kl. 18:05]

Sjálfsagt er þetta að mestu rétt hjá þér , Marinó bætir svo um betur. Spurningin sem eftir stendur er þó sú, hvar var ríkisstjórnin og þingmenn? Þingið setti lög sem bannaði þetta! Las engin þingmaður nokkru sinni svona kaupsamning, sem gekk í berhögg við lögin sem hann hafi samþykkt,og gefnir voru út í þúsunda tali?

Hvað með viðskiparáðherra, gerði hann, eða þeir, sér ekki grein fyrir því hversu fjárglæfrafyrirtækin fóru illa með FME? Fjármálaráðuneyti, Seðlabanki, verkstjórinn í Forsætisráðuneytinu, allt heila gilliríið steinsofandi!

Eða var þetta allt með vilja gert?

[Kristinn Snævar Jónsson, 26.6.2010 kl. 21:34]

Fyrirgefðu síðustjóri, en ég taldi þig vera að verja Fjármálaeftirlitið fyrir að hafa ekki sinnt hlutverki sínu; Mér fannst það skrýtið. Gott er að heyra hið rétta.

Þrátt fyrir reynsluleysi starfsmanna eftirlitsins og andstyggilegt fjármálakerfi sem þeir glímdu við hefðu stjórnendur stofnunarinnar átt að spyrna við fótum og gera ríkisstjórn og löggjafa þetta skiljanlegt og ljóst (hafi þeir ekki gert það) þannig að hægt væri að bregðast við af þeirri festu sem almenningur hefur að sjálfsögðu reiknað með að væri við höfð hjá eftirlitinu, eins virðulega og það var mannað í stjórninni. Almenningur var í góðri trú um að allt væri í góðu lagi þar á bæ. Spurning er hvað ríkisstjórnin og alþingismenn héldu um þessi mál.

Þetta er verðugt og æskilegt rannsóknarefni að fá það á hreint hvar "Svarti-Péturinn" lá í þessu máli, svo vægt sé til orða tekið, eins og Marínó bendir á.

[Ómar Bjarki Kristjánsson, 27.6.2010 kl. 00:29]

Hvað með seðlabankann?

Annars er ekki hægt að lít fram hjá því, af hverju mögulega var litið á umrætt lanafyrirkomulag sem fullkomlega löglegt og eðlilegt.  Páll Þorsteins utskýrði það í stuttu máli í Undirrétti:

,,Ákvæði 13. og 14. gr. laga nr. 38/2001 banna heldur ekki fortakslaust að miða lán við gengi erlendra gjaldmiðla.Í 13. gr. segir m.a. að ákvæði um verðtryggingu gildi um skuldbindingar er varða lánsfé í íslenskum krónum..
---
Viðskipti sem mál þetta snýst um eru í erlendri mynt.   SP-fjármögnun hf. tók erlent lán sem félagið lánaði síðan Óskari Sindra.  Á félaginu hvílir skylda samkvæmt reglum Seðlabanka Íslands að eiga á móti skuldbindingum sínum  í erlendum lánum nokkurn veginn sömu fjárhæð í kröfum

---
Erlent fé var lánað.  Lög standa ekki í vegi fyrir að hægt sé að krefjast skila á sambærilegu verðmæti og lánað var."

Þetta meikar fullkomlega sens hjá Páli.

Hæstréttur var í Njálu-lögspeki.

[Kristinn Snævar Jónsson, 27.6.2010 kl. 15:48]

Ómar. Ég held ég skilji hvað þú ert að fara og ég sé punktinn í því.

En, málið snýst endanlega um það að viðskiptavinur SP fær lán í íslenskum krónum sem tengt er gengi erlends gjaldmiðils; Sem er bannað, hvaðan svo sem upphaflegt lánsfé SP er komið.
Það er svo annað mál hvaðan SP fékk fé til að lána áfram til sinna viðskiptavina, hvort SP hafi tekið lán erlendis í erlendri mynt og skipt yfir í íslenskar krónur, eða fengið lán í íslenskum krónum einhvers staðar til viðskiptanna. -  Þess vegna gæti SP hafa verið að lána fé sem upphaflega var fengið í ísl.kr. og freistað þess að verðtengja það við erlenda mynt! (það hefði náttúrulega kórónað svívirðuna ef þess eru dæmi).

Mér býður í grun að almennur bílkaupandi hefði hugsað sig betur um ef hann hefði vitandi vits verið að taka erlent lán fyrir milligöngu bankans/SP og greiða af því í erlendri mynt, þ.e. vitað að hann þyrfti sjálfur að kaupa mánaðarlega gjaldeyri til að greiða af láninu. Með því fyrirkomulagi hefði hann verið afar vel meðvitaður um gengisáhættuna samfara láninu.

Umrædd viðskipti voru hins vegar þannig að bílkaupandinn fær lán í íslenskum krónum, útborgað í ísl. kr, en að vísu tengd við erlenda mynt. Með því móti virkar gengisáhætta umtalsvert "fjarlægari" þegar verið er að ganga frá kaupunum og láninu. Bílkaupandinn þurfti ekki einu sinni að fara í bankann eða SP, þ.e. grafalvarlegt fjármálafyrirtæki, heldur var gengið frá bílkaupunum og láninu í léttu andrúmslofti hjá "saklausum" bílasalanum í bílabúðinni þar sem lítið minnir á rukkunarkerfi og gjaldeyrisáhættu á vegum fjármálastofnunar. Þau leiðindamál voru vel "falin" víðs fjarri á bak við tjöldin, ef svo má að orði komast.
Það er ekki að furða að almenningur falli vel fyrir svona kostaboðum, ekki síst þar sem sölumenn mæltu mjög með hinum lágu erlendu vöxtum með því að taka myntkörfulán og bentu á hvað krónan væri búin að vera lengi sterk og jafnvel enn að styrkjast á þessum árum.

[Vendetta, 27.6.2010 kl. 16:38]

Ég þekki konu, sem vildi kaupa notaðan jeppling hjá B&L, sem virtist vera á sanngjörnu verði. Hún var atvinnulaus og bjóst alls ekki við að fá bílalán. En gengistryggt lán frá Lýsingu rann í gegn og bílasalinn undirstrikaði að vextir voru mjög lágir, engin verðtrygging (og þar með lægri mánaðarleg afborgun) og að gengi íslenzku krónunnar myndi sennilega haldast hátt. Hún borgaði samvizkulega í tvö ár, en sumarið 2008 höfðu afborganirnar tvöfaldast og hún átti erfitt meðað brga af honum. Lýsing hunzaði beiðni hennar um að semja og billinn var dreginn í burt. Þá sat hún uppi bíllaus og skuldaði tvöfaldan höfuðstól, enda hafði viðgerðarreiknigur upp á hálfa milljón verið dreginn frá verðmæti bílsins. Þessar "viðgerðir" voru sannanlega hreint svindl og hún gat fengið dómsátt fyrir héraðsdómi, sem var betra en að þurfa að vera á svörtum lista hjá Lánstrausti um ókomna framtíð. Hvort Lýsing hafi komið út á sléttu, veit ég ekki, en konan tapaði nokkrum hundruðum þúsunda.

Það hefði verið betra ef Lýsing hefði einfaldlega svarað umsókninni á sínum tíma með synjun á þeirri forsendu að konan væri atvinnulaus. Þá hefði hún leitað annarra leiða, keypt sér annan bíl síðar og ætti hann enn (eða þannig). En Lýsing virtist gera svona bílasamning við hvern sem er. Svona álíka og gerðist í Bandaríkjunum fyrir 3-4 árum þarsem allir gátu keypt sér hús (fengið 100% húslan) án útborgunar og gátu skrifað hvaða tekjur sem þeim datt í hug á umsóknarblaðið, ekkert var tékkað. Og áfram voru þessi hús byggð þúsundum saman og seld án tryggingar, nema með veði í húsunum sjálfum, sem voru óseljanleg eftir 2008. Enda standa öll þessi hús í þúsusndatali auð og yfirgefin í dag, fólkið hætti að borga af húsununum og fór bara, enda hafði það ekki tapað neinum peningum. En lánasjóðurinn sat uppi með milljarðatap, en geta engum kennt um nema sjálfum sér. Að vísu bjargaði ríkisstjórnin stærstu lánasjóðunum, svo að allir skattborgarar töpuðu.

[Dingli, 27.6.2010 kl. 21:55]

Svívirðileg framkoma fjármögnunarfyrirtækjanna í garð viðskipa-"vina" sinna, sýnir svart á hvítu, að þau stunduðu þaulskipulagða glæpastarfsemi en ekki viðskipti. Í skjóli löggjafa og framkvæmdavalds gerðu þau það sem þeim sýndist.  Óþarfi er að telja upp dæmin sem allir þekkja um skepnuskap þann er þau beittu við innheimtu, himinháan lögfræðikostnað sem var útúr öllu korti, "viðgerðarkostnað" sem var falsaður o.s.f.v.

Það er því fyllsta ástæða fyrir alla sem áttu og eiga viðskipi við svikahrappahirð þessa, að sýna henni fulla hörku, nú þegar lögin eru réttu megin.