Illa samin samræmd próf?

Nú í vikunni voru haldin samræmd próf í 7. bekk grunnskóla.  Eins og margir aðrir foreldrar sem eiga börn á þeim aldri, þá sótti Púkinn eldri próf sem liggja á vefnum, en þegar þau voru athuguð og yfirfarin kom í ljós að prófin voru morandi í villum - dæmum sem voru óleysanleg miðað við gefnar forsendur, eða þar sem "rétt" svör voru einfaldlega röng.

Skoðum nokkur dæmi, sem öll eru tekin úr einu og sama prófinu:

Dæmi 11

Í 30 manna bekk vill 21 ost á ristað brauð og 15 vilja sultu.  Einhverjir vilja bæði ost og sultu á brauðið.  Hver margir eru í þeim hópi?

Það vantar eitt atriði í þetta dæmi -  upplýsingar um hversu margir nemendur vilja hvorki ost né sultu, þannig að nemendur verða að gefa sér þá forsendu.   Stærð þessa hóps getur í mesta lagi verið 9, en í minnsta lagi 0, þannig að réttasta svarið við spurningunni er:

6-15, eftir því hversu margir vilja hvorki ost né sultu.

Samkvæmt svarblaðinu telst hins vegar aðeins svarið "6" vera rétt - þ.e.a.s. ætlast er til þess að nemendur gefi sér þá forsendu að allir í hópnum vilji ost og/eða sultu.  Hvers eiga þeir nemendur að gjalda sem hugsa dæmið til enda?

Dæmi 21

Merktu við svarið þar sem brotin eru jafnstór.

[ ] 1/3; 2/6

[ ] 1/6; 2/6

[ ] 2/3; 3/6

[ ] 1/3; 1/5

Einfalt og augljóst dæmi, ekki satt?  Svarið er greinilega "1. liður" - eða hvað?   Samkvæmt svarblaðinu er rétta svarið "3. liður".  Púkinn ætlar nú rétt að vona að þessi mistök hafi uppgötvast áður en nemendum voru gefnar einkunnir, en þá vaknar spurningin hvers vegna Námsmatsstofnun birti óleiðrétt svarblað á vefnum.

Dæmi 33

Dýpt Öskjuvatns er 220 m. Þorvaldsfell, sem stendur þar við, er 1510 m hátt.  Hver er hæðarmunurinn á botni Öskjuvatns og toppi Þorvaldsfells?

Þetta er einhver sú versta spurning sem Púkinn hefur séð í nokkru prófi.  Hæð fjalla er er miðuð við hæð yfir sjávarmáli, en til að unnt sé að reikna þetta dæmi vantar allar upplýsingar um hæð Öskjuvatns yfir sjávarmáli. Nú veit Púkinn ekki nákvæmlega hversu hátt Þorvaldsfell gnæfir yfir Öskjuvatni, en það eru ekki nema nokkur hundruð metrar, þannig að rétta svarið við spurningunni er líkindum 500-600 m.   Nemendur fá hins vegar eingöngu stig fyrir spurninguna ef þeir svara "1730 m".

Með öðrum orðum, þá verða nemendur að gefa sér að Öskjuvatn liggi við sjávarmál og að botn þess nái langt niður fyrir  það, eða að höfundar prófsins séu það fákunnandi að þeir geri ekki mun á hæð yfir sjávarmáli eða hæð yfir jafnsléttu.

Það mátti einnig finna svipaðar villur í öðrum samræmdum prófum í stærðfræði, þannig að niðurstaða Púkans er að annað hvort séu þessi próf hroðvirknislega unnin, eða að þeir sem semja samræmd stærðfræðipróf  fyrir 7. bekk séu hreinlega ekki starfi sínu vaxnir.  Til að gæta sanngirni vill Púkinn þó geta þess að samræmdu íslenskuprófin voru í allt öðrum gæðaflokki - Púkinn fann aðeins eina villu í öllum þeim íslenskuprófum sem hann skoðaði.

Það er ef til vill ekki skrýtið að stærðfræðikunnátta íslenskra barna sé léleg, ef þetta próf er til marks um gæði kennslunnar.